Roedd y prosiect yn canolbwyntio ar brynu 27 erw o wlyptiroedd a choetiroedd brodorol llydanddail sy’n fwy adnabyddus fel Gwlyptiroedd Cwmbach. Roedd y prosiect yn brosiect aml-bartneriaeth rhwng Down to Zero Ltd fel yr arweinydd, Cwmbach Community wetlands Ltd fel lesddeiliad/rheolwr y gwlyptiroedd a’i chyllidwyr Cronfa Gymunedol Pen-y-Cymoedd CIC, Grŵp Tai Cymunedol Cynon Taf a Sustainable Steps Wales.
Beth aeth yn dda – Llwyddiant allweddol.
- Rôl partneriaeth a dulliau aml-randdeiliaid.
- Gan weithio gyda Phrifysgol Metropolitan Caerdydd drwy bartneriaeth SMART a ariennir gan Lywodraeth Cymru, cynhaliwyd archwiliad carbon llawn o’r Gwlyptiroedd. Roedd y gwaith hwn hefyd yn cynyddu sgiliau pobl a sefydliadau lleol o fewn yr agenda werdd yn ardal PYC.
- Roedd Cwmbach Community Wetlands Ltd yng nghanol y prosiect cyfan, gan ymgysylltu’n rheolaidd â’r gymuned leol ac ymgynghori â hi. Ymgysylltu â channoedd o bobl leol yn ogystal ag ennill cefnogaeth wleidyddol drwy’r MS ac AS lleol.
- Grŵp Tai Cymunedol Cynon Taf Roeddem yn gallu cymryd dull rheoledig a chyfrifol gan sicrhau y byddai gan bob parti y wybodaeth, y ddealltwriaeth a’r seilwaith iechyd a diogelwch priodol i wneud y prosiect yn llwyddiant. Gan weithio gyda’r rheolwr Cyfathrebu yn CTCHG, roedd y prosiect hefyd yn gallu cael swm uchel o gysylltiadau cyhoeddus a oedd yn cynnwys erthyglau yn Nation Cymru, Wales online, Business Wales Online a BBC Radio Wales.
- Llwyddodd Pen-y-Cymoedd i gefnogi’r broses drwy wneud penderfyniadau effeithiol ac effeithlon, gan fynd â’r prosiect yn syth trwy EOI i gais llwyddiannus. Dangosodd PYC amynedd a chefnogaeth hefyd yn ystod yr holl broses.
- Angerdd, ymrwymiad, gwytnwch a sgiliau Gwlyptiroedd Cymunedol Cwmbach a’r rhai sy’n arwain y prosiect. Mae hyn yn ymwneud â phwynt 7 yr adran heriau allweddol.
Heriau Allweddol
- Tanamcangyfrif yn sylweddol yr amserlen ar gyfer prynu darn o dir o’r maint hwn.
- Tanamcangyfrif yn sylweddol yr amserlenni ar gyfer sicrwydd ar y gofynion, y risgiau a’r rhwymedigaethau iechyd a diogelwch sy’n gysylltiedig â’r Gwlyptiroedd.
- Tanamcangyfrif y costau sy’n gysylltiedig â chostau ymchwil, cyfreithwyr, risg ac yswiriant.
Y camau nesaf ar gyfer cefnogi datblygiad Cwmbach Community Wetlands Ltd.
- Gan roi lle ac amser i’r grŵp addasu i’w gyfrifoldebau newydd, mae hyn yn bwysig o ystyried bod y grŵp bellach yn dirfeddianwyr o dan brydles rheoli llawn.
- Cefnogi’r grŵp lle bo angen heb danseilio eu gallu a’u sgiliau i reoli’r gwlyptiroedd.
- Sicrhau eu bod yn dilyn eu dyletswyddau torlannol fel y nodwyd yn y cynllun briffio risg a rheoli llifogydd.
- Gweithio gyda’r grŵp i nodi cyllid ar gyfer datblygu’r gwlyptiroedd, gallai hyn gynnwys dull partneriaeth y bydd angen ei gyd-ddylunio trwy eu gweithgareddau.
O Wlyptiroedd Cymunedol Cwmbach:
“Gweithio mewn partneriaeth â rhanddeiliaid eraill a bod yn barod i ariannu prosiect sydd heb ddim byd heblaw darn mawr o dir ond a fydd yn cael effaith hirhoedlog a fydd yn cyrraedd ymhell i genedlaethau’r dyfodol. Un o’r heriau allweddol oedd peidio â gwybod y broses o fynd trwy bryniant mor fawr fel hyn. Roedd ysgrifennu ceisiadau am gyllid hefyd yn anodd yn ogystal â deall y meini prawf, felly roedd gweithio mewn dull partneriaeth yn help mawr i hynny. Jayne Palmer – Gwlyptiroedd Cymunedol Cwmbach. Ysgrifennydd.
Mae’r grŵp yn bwriadu cynnal digwyddiad dathlu yn y flwyddyn newydd i ddathlu gwaith y gymuned ac ymgysylltu ac ymgynghori â phobl leol ar y camau nesaf ac yn credu y bydd y 1-5 mlynedd nesaf yn cynnwys cynyddu mynediad a nodweddion diogelwch y llwybrau yn ogystal ag ychwanegu llwyfannau gwylio a meinciau ar gyfer mynediad diogel a defnydd o’r Gwlyptiroedd.
Mae’r brydles hirdymor bellach yn rhoi cyfle i’r grŵp wneud cais am arian mwy i gefnogi datblygiad cymdeithasol-amgylcheddol.