O frand gofal croen i ddigwyddiad beicio mynydd i fenywod yn unig a chwmni seidr i wasanaeth cymorth i deuluoedd, mae’r busnesau hyn, i gyd wedi’u sefydlu, o fewn perchnogaeth ac yn cael eu rhedeg gan fenywod yng nghanol cymoedd Cymru, yn ffynnu, yn dilyn buddsoddiad gan gronfa gymunedol fferm wynt Pen y Cymoedd.
Mae ThatCocoCompany, Gŵyl The Sisters of Send, Luna Bell Events, Resolven Building Blocks ac Austringer Cider yn ddim ond llond llaw o’r sefydliadau sydd wedi cael eu cefnogi ers lansio’r gronfa yn 2017. Yn ystod y pum mlynedd diwethaf, mae’r gronfa wedi buddsoddi dros hanner miliwn o bunnoedd mewn hyrwyddo mentrau busnes newydd ar draws cymoedd Cymru, sydd wedi’u lansio, o fewn perchnogaeth ac yn cael eu rhedeg gan fenywod. Mae hyn yn ei dro wedi helpu i greu swyddi, gwasanaethau, digwyddiadau, a chynhyrchion sydd wedi rhoi’r hwb economaidd hanfodol yr oedd ei angen arnynt i gymoedd Afan, Rhondda, Cynon a Nedd.
Dywedodd Kate Breeze, Cyfarwyddwr Gweithredol cronfa Pen y Cymoedd, “Efallai ein bod ni yng nghanol dirwasgiad ac argyfwng costau byw, ond mae’r menywod rydyn ni wedi’u cefnogi i lansio eu mentrau busnes newydd wedi meddwl yn greadigol a chreu cysyniadau, cynhyrchion neu ddigwyddiadau newydd arloesol sy’n cael eu sefydlu fel brandiau a gydnabyddir yn eang. Nid yn unig y maent yn rhedeg eu busnesau eu hunain, yn jyglo bywyd teuluol ac mewn rhai achosion yn gwneud swydd arall, ond maent hefyd yn rheoli ac yn tyfu’r hyn sydd bellach yn fusnesau llwyddiannus a ffyniannus, sydd yn eu tro yn helpu’r economi leol i ffynnu.”
Dewch i gwrdd â’r menywod y tu ôl i’r busnesau:
Defnyddiodd Bridie Phillips, sylfaenydd ThatCocoCompany y £5k a gafodd i brynu’r offer gweithgynhyrchu yr oedd ei angen arni i dyfu ei busnes, ar ôl i’r galw am ei chanhwyllau a’i thryledwyr cnau coco fynd yn drech na’i gallu i gyflenwi. Ers hynny, mae’r busnes wedi mynd o nerth i nerth ac mae Bridie bellach yn y broses o osod siop adwerthu fwy yng nghanol y dref i’w galluogi i gwrdd ag archebion y busnes sy’n cynyddu’n gyflym. Nid yn unig mae’r busnes yn ffynnu ond mae’n denu pobl o’r tu allan i Aberdâr i’r ardal ac yn helpu i adfywio’r stryd fawr sy’n dirywio.
Dywedodd Bridie “Mae’r brand a’n cynnyrch wedi datblygu’n aruthrol ac mae busnes yn tyfu ar y fath gyflymder fel na allwn gadw i fyny â’r galw. Rydym wedi datblygu sylfaen gwsmeriaid gref yn lleol yma yng Nghymru yn ogystal ag ar draws y DU, ac mae hynny i’w gweld yn tyfu. Rwy’n meddwl bod pobl yn chwilio fwyfwy am gynhyrchion mwy naturiol, moesegol a chynaliadwy ac yn barod i deithio i’w cael nhw. Rwy’n ddiolchgar i’r Gronfa am yr hwb y mae wedi’i roi i’n busnes a’n galluogi i dyfu.”
https://thatcococompany.com/
Cyd-sefydlodd Bianca Samuels, 29 o Afan, Austringer Cider yn 2021 gyda’i thad, Phillip, a gwnaeth gais am ficro-grant o £5k i gefnogi twf y busnes. Yn dilyn derbyn yr arian mae Bianca wedi prynu carbonadur i’w helpu i gynhyrchu mathau niferoedd cyfyngedig o’r seidr ac wedi comisiynu dylunydd graffeg i greu labeli ar gyfer y brand. Ers hynny, mae Bianca wedi mynd ymlaen i ennill gwobrau a gydnabyddir yn rhyngwladol ac mae’n cynhyrchu 7000 litr o’u seidr cartref poblogaidd o ysgubor ei hewythr. Gellir prynu’r seidr, sydd wedi’i wneud o afalau ffres 100% wedi’u gwasgu, mewn detholiad bach o fanwerthwyr a bariau lleol yn Afan ac mewn digwyddiadau lleol.
Dywedodd Bianca, “Mae fy nhad a minnau wedi bod yn bragu seidr gartref ers sawl blwyddyn ond pan darodd y pandemig, cawsom ein diswyddo o’n swyddi amser llawn. O ganlyniad, fe benderfynon ni fentro i roi popeth i mewn i’n gwaith gwneud seidr a lansio busnes. Diolch i gefnogaeth gan sefydliadau fel Pen y Cymoedd, mae’r brand yn ffynnu, ac mae’r galw yn uwch nag erioed, cymaint felly fel ein bod yn chwilio am eiddo newydd i gynhyrchu a photelu ein cynnyrch.”
https://www.austringercider.co.uk/
Sefydlodd Stephanie Davies, 38, o Lyn-nedd Luna Bell Events yn 2021 ar ôl derbyn £5k gan y gronfa. Defnyddiodd yr arian i helpu i lansio a thyfu’r busnes dylunio ac addurno digwyddiadau ac ers hynny mae wedi arallgyfeirio i briodasau. Mae’r busnes wedi mynd o nerth i nerth, ac ar hyn o bryd yn ffynnu gyda Stephanie yn sicrhau cleientiaid o bob rhan o dde Cymru. Ar hyn o bryd mae hi’n dal i jyglo swydd amser llawn, ochr yn ochr â theulu, tra’n rhedeg y busnes, ond mae’n gobeithio sicrhau mwy o arian gan y Gronfa eleni, i’w helpu i roi popeth i mewn i’w busnes digwyddiadau a’i droi yn ei hunig ffrwd incwm.
Dywedodd Stephanie, “Heb arian o’r Gronfa, ni fyddwn wedi gallu tyfu’r busnes, gan na fyddai’r cyfalaf wedi bod gen i i brynu’r cynhyrchion yr oeddwn eu hangen i steilio ac addurno’r ystafelloedd. Rwyf mor ddiolchgar i’r Gronfa am fy helpu i wireddu fy mreuddwyd o redeg fy musnes priodasau a digwyddiadau fy hun.”
https://www.instagram.com/lunabell_events/?hl=en
Cyd-sefydlodd Ceri Pritchard, 41, o Resolfen Building Blocks yn 2007, elusen sy’n darparu gwasanaethau cymorth hanfodol i deuluoedd yng Nghwm Nedd ar ffurf gofal plant, gweithdai a hyfforddiant. Yn dilyn y pandemig, gwnaeth Ceri gais am £63K o gyllid gan Ben y Cymoedd i gefnogi ymchwil hanfodol i’r gwasanaethau cymorth sydd eu hangen i gynorthwyo gyda phroblemau iechyd meddwl mewn plant ar ôl y pandemig. O ganlyniad, llwyddodd Building Blocks i greu rhaglen twf a meddylfryd ar gyfer pobl ifanc rhwng 9-12 oed i helpu gyda gorbryder, hunan-barch, hunanwerth a hyder. Aethpwyd â’r rhaglen 10 wythnos i ysgolion cynradd ac uwchradd ledled y sir ac mae wedi cael adborth cadarnhaol iawn gan rieni a phlant a gymerodd ran. Cynhyrchodd Ceri a’r tîm hefyd raglen 121 ar gyfer plant ag anawsterau dysgu i helpu gyda rheoleiddio emosiynol, cyfathrebu a mynegiant.
Dywedodd Ceri “Cafodd y pandemig effaith enfawr ar blant yn feddyliol, ac mae ailaddasu i fywyd ar ôl y pandemig wedi bod yn anodd, yn enwedig i’r rhai ag anawsterau dysgu lle maen nhw’n cael trafferth ymdopi ag unrhyw fath o newid. Heb y grant gan y Gronfa ni fyddai ein hymchwil hanfodol a’n rhaglen ymwybyddiaeth ofalgar ddilynol wedi bod yn bosibl. Mae’r effaith y mae’r ymchwil a’r rhaglen wedi’i chael ar iechyd meddwl plant ar draws yr ardal wedi bod yn aruthrol.”
Cynhaliodd Emma Hawkins, Jessica Strange ac Ally Campbell yr ŵyl beicio mynydd gyntaf erioed yng Nghymru o’r enw The Sisters of Send yng Nghwm Afan y llynedd ar ôl derbyn £16k gan y Gronfa. Mae gan y tair merch gefndir mewn hyfforddi, tywys a rheidio ac fe drodd yr hyn a ddechreuodd fel diwrnod arddangos syml i fenywod yn ŵyl beicio mynydd deuddydd a ddenodd dros 200 o fenywod oedd yn frwd dros feicio mynydd o bob cwr o’r wlad i Gwm Afan. Mae Emma, Jessica, ac Ally i gyd yn jyglo trefnu’r ŵyl ochr yn ochr â chyfrifoldebau rhianta a gyrfa eraill ond maent yn frwd dros ddenu menywod i’r gamp a chodi proffil Cwm Afan fel cyrchfan beicio mynydd i bobl ledled Cymru a’r DU.
Dywedodd Emma, “Mae beicio mynydd yn gamp sy’n cael ei dominyddu gan ddynion yn bennaf, a all atal menywod rhag ‘rhoi cynnig arni’. Cynlluniwyd yr ŵyl i fod yn fan lle gall menywod dderbyn cyngor hyfforddi a chefnogaeth gan arbenigwyr benywaidd a rhoi cynnig ar y gamp neu roi cynnig ar lwybrau newydd heb gael eu dychryn gan feicwyr gwrywaidd mwy hyderus. Nid oeddem yn gallu credu llwyddiant digwyddiad y llynedd, ond fe brofodd i ni fod awydd amdano. Diolch i’r Gronfa, rydym ar ein ffordd i greu’r sylfeini ar gyfer digwyddiad hollbwysig yn y calendr beicio mynydd a gwneud enw i Gwm Afan ar draws y DU.”